Olsztyński Rok Kopernika. Kalendarium
Artykuł
W tym roku mija 550. rocznica urodzin oraz 480. rocznica śmierci najwybitniejszego mieszkańca Olsztyna. Przez cały rok w Olsztynie, ale także na Warmii i Mazurach odbędzie się szereg wydarzeń związanych z życiem Mikołaja Kopernika.
Mikołaj Kopernik spędził w Olsztynie i na Warmii ogółem 40 lat ze swojego długiego jak na ówczesne czasy 70-letniego życia. Co więcej, był to jego najbardziej twórczy okres, znaczony wielkimi odkryciami. Stolica Warmii i Mazur po dziś dzień inspiruje się tym dziedzictwem.
O teorii heliocentrycznej słyszał każdy Polak, nie każdy jednak wie, że działalność Kopernika w Olsztynie miała znacznie więcej wymiarów. Był on bowiem klasycznym człowiekiem renesansu, a istotę rozwoju człowieka widział w niezamykaniu się w jednej specjalizacji. Był astronomem, kanonikiem-administratorem, ekonomistą, założycielem nowych wsi, medykiem, kartografem, obrońcą miasta i reformatorem społecznym. Dla Olsztyna dziedzictwo Kopernika jest wciąż żywe i ma inspirujący wpływ na współczesny rozwój miasta. Rada Miasta Olsztyna w specjalnej uchwale także uhonorowała astronoma ustanawiając w Olsztynie rok 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika.
Oto całoroczne kalendarium wydarzeń organizowanych przez Miasto Olsztyn oraz miejskie jednostki organizacyjne. Zapraszamy!
Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne
19-21 luty 2023
Urodziny Mikołaja Kopernika i Dzień Nauki Polskiej – Jubileusz 50-lecia OPiOA -
Obchody 550 rocznicy urodzin Kopernika oraz 50 rocznicy powstania OPiOA
Wystawa zdjęć 50-letniej historii planetarium i obserwatorium w Olsztynie, spektakl dla
dzieci, koncert Tales of Pink Floyd, pokaz laserowy i teatru ognia, premierowy pokaz
filmu „Zaczarowany globus”.
19 luty-30 listopad 2023
Wieczory z URANIĄ - „Od Kopernika się zaczęło” – cykl spotkań z naukowcami.
Tematyka wykładów obejmie zagadnienia z dziedziny astronomii, fizyki, astrobiologii i innych nauk przyrodniczych. Wykładowcami będą zaproszeni naukowcy z wyższych uczelni i instytutów badawczych z całego kraju.
21 luty 2023
Występy artystyczne szkół zrzeszonych w stowarzyszeniu Sieć współpracy „Przyjaciele Mikołaja Kopernika”
21 luty 2023
Sekrety Mikołaja
Kopernika Promocja nowego, uzupełnionego wydania książki dr. Jerzego Sikorskiego pt. „Prywatne życie Kopernika”. Wydarzenie w oprawie muzyczno-wizualnej.
18 marca 2023
Międzynarodowy Dzień Słońca i Ziemi połączony z pierwszym dniem astronomicznej wiosny – wydarzenie uświetni koncert „Kosmofonie”
W programie filmy o Słońcu i Ziemi, projekcja na żywo poświęcona wiosennemu niebu.
„Kosmofonie” – koncert muzyki poważnej. Zaprezentowany zostanie utwór olsztyńskiego kompozytora Jarka Kordaczuka, a muzyce towarzyszyć będą wizualizacje fulldome autorstwa Adama Smoczyńskiego.
1-3 maj 2023
Majówka z Kopernikiem
W tych dniach odbędą się pokazy Słońca za pomocą różnych instrumentów astronomicznych (kwadrant, teleskopy słoneczne).
maj 2023
Ja i Wszechświat wraz z Bajkową Paradą Ulicami Olsztyna
Konkurs plastyczny adresowany do dzieci w wieku przedszkolnym. Temat konkursu - Układ Słoneczny Kopernika. Corocznie biorą w nim udział olsztyńskie przedszkola.
3 czerwiec 2023
Dzień Dziecka – „Bawimy się jak mały Mikołaj”
Spektakl teatralny dla dzieci realizowany w przestrzeni planetarium. Aktywne zabawy ruchowe dla dzieci w ogrodzie Obserwatorium Astronomicznego, warsztaty edukacyjne, łamigłówki.
3-9 lipiec 2023
„Kopernik na Księżycu”
Tydzień poświęcony na pokazy naturalnego satelity Ziemi od pełni do trzeciej kwadry – teleskopowe obserwacje kraterów księżycowych.
10 sierpień 2023
Warmińska Noc Perseidów – „Jak obserwował Kopernik?”
Impreza plenerowa w Parku Centralnym - największym parku Olsztyna. Prócz wspólnego oglądania przelotów Perseidów, które są punktem kulminacyjnym całego wydarzenia
oraz swego rodzaju pretekstem do spotkania publiczności z nauką: pokazy naukowe; warsztaty popularnonaukowe i animacje dla dzieci; prezentacja instrumentarium
Kopernika; pokazy filmów o tematyce astronomicznej w mobilnym planetarium; wykłady popularnonaukowe w Muzeum Nowoczesności dotyczące genezy planet Układu
Słonecznego, rojów meteorów i meteorytów itp.; wspólne oglądanie spadających gwiazd przy akompaniamencie zespołu muzyki dawnej.
27 wrzesień 2023
Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki
W programie ODNiS znajdą się elementy kopernikańskie. Szczegóły zostaną uzgodnione z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim.
10 listopad 2023
SPiN Day – „Od Kopernika do teleskopów kosmicznych”
OPiOA jako członek Stowarzyszenia SPiN od roku 2015 bierze udział w organizacji tego ogólnopolskiego wydarzenia popularyzującego naukę.
9/10 grudnia 2023
Imieniny Pana Mikołaja
Cykliczne wydarzenie kulturalne organizowane przez Olsztyńskie Planetarium adresowane do dzieci i ich opiekunów. W programie pokazy i warsztaty, spotkanie z Mikołajem Kopernikiem.
Realizacja Projektów finansowanych z funduszy europejskich:
Realizacja strategicznego projektu
w ramach programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Warmii i Mazur 2021-2027 pn. „Modernizacja Olsztyńskiego Planetarium wraz z utworzeniem Habitatu księżycowego”
Realizacja projektu pn. „Śladami Mikołaja Kopernika”
w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego 2014-2020,
dotyczącego unowocześnienia oferty kulturalnej i popularnonaukowej Obserwatorium
Astronomicznego wraz z utworzeniem Doświadczalni Kopernika oraz Ogrodu Mikołaja Kopernika.
Współdziałanie ze szkołami i WMODN
• Zespół Szkół Budowlanych im. Żołnierzy Armii Krajowej w Olsztynie – opracowywanie replik
instrumentów Kopernika oraz budowa zegara słonecznego.
• Zespół Szkół Elektronicznych i Telekomunikacyjnych w Olsztynie projektowanie i realizacja
interaktywnych eksponatów prezentujących zjawiska kosmiczne.
• Zespół Szkół Mechaniczno-Energetycznych im. Tadeusza Kościuszki w Olsztynie – opracowywanie
replik instrumentów Kopernika.
Miejski Ośrodek Kultury w Olsztynie
18 marca 2023
Spotkanie autorskie z Wojciechem Orlińskim wokół jego najnowszej książki „Kopernik. Rewolucje”. Wydarzenie odbędzie się w sobotę 18 marca o godz. 17:00 w sali pod Amfiteatrem.
październik 2023
Konkurs „Co ty wiesz o Koperniku?”
jako specjalna edycja cyklicznego już konkursu „Co ty wiesz o Olsztynie”.
Olsztyński Teatr Lalek
sierpień-październik 2023
Prezentacja spektaklu o Mikołaju Koperniku - „Mikołaj Kropielnik z Olsztyna”
przezabawna historia utrzymana w nurcie komedii dell’arte, pełna komicznych scen i gagów sytuacyjnych. Opowiada o olsztyńskim przedsiębiorcy, który przenosi się
w czasie by spotkać się z Mikołajem Kopernikiem.
W ramach projektu Olsztyński Teatr Lalek odwiedzi 5 ośrodków kultury w regionie z prezentacją spektaklu. Projekt ten będzie ciekawą alternatywą ukazania historycznej
postaci w nieco przewrotny i zabawny sposób oraz prezentacji astronoma, filozofa i słynnego Polaka milusińskim.
Biuro Wystaw Artystycznych w Olsztynie
„Somnium 3” | 21 kwietnia - 25 czerwca, sala główna
Kuratorka: Natalia Cieślak
Somnium 3 może kojarzyć się z nazwami misji kosmicznych (jak Apollo 11 czy Artemis 1), wysyłanych w celu zbadania wybranych obszarów Wszechświata. Skojarzenie to – skądinąd uzasadnione – nie wyklucza jednak tego, że tytuł wystawy stanowi konglomerat różnych znaczeń i kontekstów.
Pokaz prac Katarzyny Tretyn w Galerii Sztuki BWA w Olsztynie to trzecia odsłona projektu Somnium, prezentowanego wcześniej w toruńskiej Wozowni oraz Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy. Słowem-kluczem nieprzy- padkowo jest tu łacińskie określenie snu czy marzenia. Z jednej strony – definiuje ono atmosferę wystawy, będącej oniryczną podróżą po tych ob- szarach wyobraźni, które pozwalają choć na chwilę „oderwać się” od (Z/z)iemi. Z drugiej – jest świadomie użytym przez artystkę nawiązaniem do obecnego od wieków w kulturze literacko-artystycznej motywu sen- nej wizji. / Natalia Cieślak
Katarzyna Tretyn artystka wizualna, intermedialna, nauczycielka aka- demicka. W latach 2002-2007 studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu na kierunku malarstwo sztalugowe. W 2012 roku obroniła doktorat w macierzystej uczelni. W 2020 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego w dziedzinie sztuki piękne w dyscyplinie sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki. Od 2017 roku pracuje w Politechnice Bydgoskiej im. J. i J. Śniadeckich na stanowisku profesora (od 2020 roku), gdzie prowadzi zajęcia z ma- larstwa oraz rysunku. Jej poszukiwania indywidualnej drogi twórczej oscylują wokół eksperymentu warsztatowego.
„O obrotach”
Warmińsko-Mazurskie Stowarzyszenie „Areszt Sztuki” | 28 kwietnia - 14 maja, sala kameralna
Warmińsko-Mazurskie Stowarzyszenie „Areszt Sztuki” stanowi grupa artystów, którzy swoją twórczością chętnie odpowiadają na różne wyzwania. Tegoroczne obchody 550 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika są tego przykładem. Pięćdziesiąt lat temu wielu twórców też podejmowało tematy kopernikańskie. Temat ten wraca, jest wciąż aktualny, wciąż sięgamy gwiazd. Ciągle coś odkrywamy, kosmos się poszerza, a jednocześnie przybliża. „O obrotach...” fragment tytułu rewolucyjnego dzieła Kopernika z pewnością jest inspirujący. / Iwona Bolińska
Miejska Biblioteka Publiczna w Olsztynie
Zadania ustawiczne:
a. Lekcje biblioteczne
b. Działania animacyjne m.in. warsztaty
plastyczne, graficzne, literackie,
fotograficzne,
c. Konkursy
d. Wystawy
e. Przygotowanie zestawień bibliograficznych
na temat Mikołaja Kopernika
Działania edukacyjna organizowane przez MultiCentrum:
a. Układ Słoneczny przed i po Koperniku
b. Budowa Układu Słonecznego
c. Statki kosmiczne z klonów
d. Soczewki – optyka, teleskop, luneta, lupa, okulary
e. Zegar słoneczny
f. Szlakiem świętego Jakuba
g. O Warmio moja miła
h. Olsztyn bliżej marzeń
Wydarzenia okolicznościowe:
Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego z Mikołajem Kopernikiem – Dyktando Miejskie w Planecie 11
Filia nr 2
ul. Świtezianki 4
LUTY – 550. rocznica urodzin i 460. rocznica śmierci Mikołaja Kopernika:
1. Zajęcia popołudniowe – wstęp wolny:
• 3.02., godz. 16.00 – Dwójkowy Klub Gier: „Kopernikowe niebo” – popołudnie z grą pamięciową i planszową. Zajęcia dla dzieci w wieku od 6 lat;
• 15.02., godz. 16.30 – Zakręcony Klub Książki: „Kopernik i jego planety” – zajęcia literacko-plastyczne dla dzieci w wieku 7-11 lat.
2. Zajęcia dla zorganizowanych grup przedszkolnych: „Kopernik i jego planety”, „Mikołaj Kopernik z wizytą na Zamku” – zajęcia literackie.
PAŹDZIERNIK – 670. rocznica nadania praw miejskich Olsztynowi:
1. Zajęcia popołudniowe – wstęp wolny:
• 6.10., godz. 16:00 – Dwójkowy Klub Gier: „Wycieczka po Olsztynie” – popołudnie z grą pamięciową i planszową. Zajęcia dla dzieci w wieku od 6 lat;
• 18.10., godz. 16.30 – Zakręcony Klub Książki: „Mój piękny Olsztyn” – popołudnie z teatrem Kamishibai. Zajęcia dla dzieci w wieku 7-11 lat.
2. Zajęcia dla zorganizowanych grup przedszkolnych: „Świętujemy urodziny Olsztyna”, „Jest takie miasto…” – zajęcia literackie.
Multicentrum
ul. Limanowskiego 8
PAŹDZIERNIK – 670. rocznica nadania praw miejskich Olsztynowi:
1. 550. rocznica urodzin i 460. rocznicę śmierci Mikołaja Kopernika – „Ziemię pchnął słońce i niebo zatrzymał”. Wizja wszechświata według Kopernika – zajęcia w oparciu o
program edukacyjny K- First:
• Układ słoneczny przed i po Koperniku – (teatrzyk, ruchome planety, modele układu
słonecznego w ruchu – film z komentarzem i muzyką) GEOCENTRYZM kontra HELIOCENTRYZM
• Budowa Układu Słonecznego (recykling)
• Statki kosmiczne z klocków
• Soczewki – optyka, teleskop, luneta , lupa, okulary. Eksperyment – filmik
• Zegar słoneczny
2. 670. rocznica nadania praw miejskich Olsztynowi:
• Szlakiem świętego Jakuba – Ozoboty
• O Warmio moja miła – w rockowej odsłonie
• Olsztyn bliżej marzeń – projektujemy miasto wykorzystując program edukacyjny K-First.
• Olsztyńskie sgrafitta – sgraffito znane było już w starożytności, a swój renesans miało w… renesansie. Ta technika dekorowania elewacji zagościła również w powojennym
Olsztynie. Stare Miasto stało się wielką galerią wypełnioną niebanalnym wzornictwem oraz ilustracjami. Czy można wykonać podobne prace bez użycia kolorowego tynku?
Postaramy się tego dokonać wykorzystując oprogramowanie graficzne.
Filia nr 4
al. Przyjaciół 15
1. Wydarzenia stacjonarne:
• styczeń: Ferie w kosmosie – zajęcia plastyczne dla dzieci o tematyce astronomicznej
• luty – Walentynkowa herbatka z motywem literackim dla dorosłych na temat sercowych rozterek Kopernika
• lipiec/sierpień – Manufaktura gwiazdozbiorów – wakacyjne zajęcia plastyczne dla dzieci o tematyce około astronomicznej
• październik – Pocztówka z Olsztyna – zajęcia plastyczne dla dzieci z okazji jubileuszu otrzymania praw miejskich
wydarzenia całoroczne:
• A jednak się kręci – zajęcia dla zorganizowanych grup po wcześniejszym umówieniu dotyczące postaci i teorii Kopernika
2. Wydarzenia on-line:
• Śladami Kopernika – galeria zdjęć muzealnych artefaktów pozostawionych przez Kopernika
• Kopernik w Olsztynie – galeria zdjęć oraz informacje i ciekawostki przedstawiająca ślady bytności Kopernika w Olsztynie
Filia nr 5
ul. Orłowicza 27
„Planety Pana Mikołaja” – piknik rodzinny/gra miejska na placu zabaw przy ul. Barcza zorganizowana przez filie 5, 6 i 13. Wydarzenie zaplanowane na ostatni piątek sierpnia.
Filia nr 6
ul. Jarocka 65
• „Planety Pana Mikołaja” – piknik rodzinny/gra miejska na placu zabaw przy ul. Barcza zorganizowana przez filie 5, 6 i 13. Wydarzenie zaplanowane na ostatni piątek sierpnia;
• Urodziny Olsztyna – warsztaty literacko-plastyczne dla grup zorganizowanych;
• Kosmiczny Olsztyn – warsztaty literacko-plastyczne dla dzieci w wieku 5-10 lat.
• Okolicznościowe wystawy książek.
Filia nr 9
ul. Żołnierska 47
• Spacerkiem po kosmosie – Tele-Czytanki dla dzieci w wieku 3-6 lat;
• Milionerzy w kosmosie – teleturniej dla uczniów szkoły podstawowej; grupy zorganizowane;
• Warmińskie zakątki Kopernika – konkurs plastyczny dla klas I-III;
• Pozdrowienia z Kopernikiem – konkurs na pocztówkę dla uczniów, grupa zorganizowana;
• Kosmiczne dzieciaki – cykl zajęć literackich opartych o postać Mikołaja Kopernika.
Abecadło
al. Piłsudskiego 16
Urodziny Kopernika:
• przygotowanie teatrzyku Kamishibai na podstawie książki „Spacer Pana Kopernika” Agaty Grzegorczyk-Wosiek
• stworzenie gier i zabaw online „Gwiezdne przygody Mikołaja Kopernika”
• wystawa książek poświęconych Mikołajowi Kopernikowi
670. rocznica nadania praw miejskich Olsztynowi
• konkurs fotograficzny dla dzieci „Olsztyn moje miasto”
Miejskie szkoły i placówki oświatowe
Zadania realizowane przez cały rok:
- konkursy, turnieje, zawody,
- gry, zabawy badawcze, quizy,
- projekty edukacyjne, warsztaty,
- innowacje pedagogiczne i eksperymenty,
- wystawy, gazetki szkolne, audycje, prezentacje multimedialne,
- spektakle i scenki teatralne,
- wycieczki, rajdy,
- spotkania autorskie, happeningi.
Biuro Promocji i Turystyki Urzędu Miasta Olsztyna
cały rok 2023
Wizyty mediów ogólnopolskich, blogerów, dziennikarzy
popularyzujące postać Mikołaja Kopernika i jego związki z Olsztynem
cały rok 2023
Ogólnopolskie konkursy organizowane wspólnie z branżą turystyczną
związane z postacią Mikołaja Kopernika i Olsztynem
21 stycznia 2023
Inauguracja wojewódzkich obchodów Roku Mikołaja Kopernika
Współorganizatorzy: Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej
23 luty 2023
Spotkanie autorskie z Wojciechem Kujawskim
połączone z promocją najnowszej książki pt. „Warmia. Kopernik”.
Organizator: Miejska Biblioteka Publiczna w Olsztynie
22-26 maja 2023
Zjazd Miast Partnerskich Olsztyna
związany z uroczystościami 30-lecia współpracy partnerskiej pomiędzy Olsztynem i Gelsenkirchen oraz 550 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika
24 maja 2023
„Różne oblicza Mikołaja Kopernika”
panel dyskusyjny o charakterze popularno-naukowym z udziałem ekspertów
6 grudnia 2023
Imieniny Mikołaja Kopernika
podsumowanie obchodów Roku Mikołaja Kopernika.
Wydarzenia o charakterze ogólnokrajowym i międzynarodowym, które odbędą się w Olsztynie w ramach Roku Mikołaja Kopernika
20-24 kwietnia 2023
Ogólnopolski Nizinny Zlot Przewodników Turystycznych „Na Szlaku Kopernikowskim”
Organizator: Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK w Olsztynie
26-27 maja 2023
Zjazd Szkół Kopernikańskich
Organizatorzy: Zespół Szkół Ekonomicznych im. M. Kopernika w Olsztynie, III Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Olsztynie, Szkoła Podstawowa Nr 19 im. Mikołaja Kopernika w Olsztynie
1-4 czerwca 2023
IV Światowy Zjazd Lekarzy Polskich & XI Kongres Polonii Medycznej z okazji 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika
Każda edycja tego wydarzenia gromadzi setki wybitnych specjalistów z Polski i zagranicy, umożliwiając im prezentację osiągnięć naukowych, wymianę doświadczeń i nowinek ze świata medycyny.
Organizator: Warmińsko-Mazurska Izba Lekarska w Olsztynie
21-24 czerwca 2023
Światowy Kongres Kopernikański
Światowy Kongres Kopernikański będzie miał formułę „kroczącą”. Obrady odbywać się będą kolejno w Krakowie (24-26 maja), Olsztynie (21-24 czerwca) i Toruniu (12-15 września).
W części olsztyńskiej kongresu obrady skupią się na biografii astronoma, a także muzeach mu poświęconych. Zaplanowano sekcję biograficzną „Mikołaj Kopernik - życie
i działalność”, która przybliży m.in. edukację i młodość astronoma oraz jego działalność publiczną, a także sekcję muzealno-konserwatorską poświęconą problemom związanym
z badaniem, inwentaryzacją oraz utrzymaniem obiektów zabytkowych, które bezpośrednio związane są z postacią Mikołaja Kopernika.
Organizator: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Kalendarium wydarzeń na Warmii i Mazurach jest dostępne na stronie: kopernik.warmia.mazury.pl