Wycieczka umożliwia poznanie budowli sakralnych różnych wyznań, wznoszonych do początków XX w. Ma na celu zwrócić uwagę nie tylko na piękno architektury, ale też na tradycję wielokulturowości i współistnienia różnych religii w Olsztynie.

Długość całkowita: 10500 m (5000 m autobusem plus 5500 m pieszo)
Czas trwania: około 70 min (plus czas zwiedzania)
Uczestnicy: osoby zainteresowane historią i architekturą, w różnym wieku

Etapy wycieczki:

1. Kościół św. Wawrzyńca
5000 m, 10 min

Wycieczkę zaczynamy przy ul. Bałtyckiej 135 w dzielnicy Gutkowo. Wznosi się tu gotycka świątynia z zachowanymi średniowiecznymi polichromiami. Wybudowano ją w XIV w. z dala od ówczesnych granic miasta – celowo, gdyż miała służyć trędowatym. Po zwiedzeniu kościoła przemieszczamy się w stronę centrum, np. korzystając z autobusu linii nr 106 lub 111. Wysiadamy na przystanku „Targowisko Miejskie” i idziemy dalej ul. Grunwaldzką. Po około 100 m z lewej strony widzimy Kaplicę Jerozolimską.

2. Kaplica Jerozolimska Krzyża Świętego
300 m, 3 min

To budowla z połowy XVI w., przebudowana w 1609 r. i odrestaurowana w 1775 r. Do jej wnętrza można się dostać jedynie w niedziele, kiedy to odprawiane są msze dla osób niesłyszących. Idziemy dalej ul. Grunwaldzką, a z niej skręcamy w prawo w ul. Zyndrama z Maszkowic.

3. Bet Tahara
500 m, 5 min

Tutaj pod nr 2 znajduje się żydowski „Dom Oczyszczenia” zaprojektowany przez Ericha Mendelsohna i wybudowany w latach 1912-13 przy dawnym kirkucie. Obecnie mieści się tu Centrum Dialogu Międzykulturowego z ekspozycją poświęconą temu wybitnemu architektowi. Wracamy do ul. Grunwaldzkiej, by zaraz skręcić w lewo w ul. Kromera.

4. Kościół garnizonowy Matki Bożej Królowej Polski
500 m, 5 min

U jej zbiegu z ul. Konopnickiej wznosi się okazały neogotycki kościół garnizonowy, wybudowany w latach 1913-14 według projektu Ludwiga Dihma. Warto wejść do środka, by obejrzeć ścienne malowidła. Z ul. Kromera skręcamy w prawo w ul. Nowowiejskiego, a z niej w ul. Zamkową, mijamy zamek, w którym niegdyś funkcjonowała kaplica ewangelicka, a zaraz za nim widzimy kolejną świątynię.

5. Kościół ewangelicki Chrystusa Zbawiciela
250 m, 3 min

To kościół ewangelicki zbudowany w latach 1876-77 w stylu neogotyckim, z wysoką na 43 m wieżą. Przed laty, wraz z napływem wiernych, gmach był stopniowo rozbudowywany. Nadal podążamy prosto, przez ul. Stare Miasto, a później ul. Św. Barbary, z której widać już najstarszą i najokazalszą olsztyńską budowlę sakralną.

6. Bazylika konkatedralna św. Jakuba Apostoła
1000 m, 10 min

Imponujący gotycki kościół powstał na przełomie XIV i XV w. i do dziś jest najważniejszą świątynią katolicką w mieście. Wewnątrz zachowały się cenne gotyckie, renesansowe i barokowe elementy wyposażenia. Chętni mogą odwiedzić także znajdujące się u podnóża bazyliki Dom Pielgrzyma i Centrum Świętego Jakuba, które powstały w budynku dawnych stajni. Opuszczamy Stare Miasto ul. Staszica. Skręcamy w lewo w ul. Pieniężnego, dochodzimy do jej końca i skręcamy w al. Piłsudskiego, a później w lewo w ul. Kopernika.

7. Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
1200 m, 12 min

Przy skrzyżowaniu z ul. Mickiewicza wznosi się neogotycki kościół z 1903 r. Świątynia bez szwanku wyszła z obu wojen światowych, a w latach schyłku PRL-u udzielała schronienia olsztyńskim działaczom „Solidarności”. Skręcamy w lewo w ul. Mickiewicza, a potem w prawo w ul. Warmińską, aby pod nr 23 zobaczyć zabytkową kamienicę mieszczącą kaplicę Zboru Kościoła Chrystusowego. Wracamy do skrzyżowania i ul. Linki dochodzimy do ul. Partyzantów. Przechodzimy na jej drugą stronę i tunelem dostajemy się do al. Wojska Polskiego. Następnie wchodzimy w pierwszą ulicę w prawo. Przy jej połączeniu z ul. Wyspiańskiego widzimy świątynię mocno odróżniającą się od wszystkich dotychczas odwiedzonych.

8. Kościół Chrystusa Króla
900 m, 9 min

To neoklasycystyczny kościół nawiązujący do włoskiego renesansu, który wybudowano w latach 1926-27 według projektu Augusta Feddersena przy planowanym klasztorze franciszkanów. Po zwiedzeniu kościoła wracamy do al. Wojska Polskiego, aby po jej drugiej stronie obejrzeć byłą cmentarną kaplicę Matki Boskiej Wniebowziętej z 1881 r., użytkowaną przez wiernych kościoła polskokatolickiego. Z al. Wojska Polskiego skręcamy w prawo w ul. Jagiellońską.

9. Kościół św. Józefa
800 m, 8 min

Po kilkuset metrach po lewo widzimy neoromański kościół wzniesiony w latach 1912-13. Wokół niego w 1965 r. zbudowano drogę krzyżową z murowanych kapliczek. Świątynia znajduje się obok założonego w 1904 r. cmentarza. Przechodząc przez jego teren, znów dotrzemy do al. Wojska Polskiego. Tu wznosi się dawna ewangelicka kaplica cmentarna, zbudowana w stylu neogotyckim w latach 1903-04, która obecnie pełni funkcję prawosławnej cerkwi Opieki Matki Bożej.

Opcje dla wytrwałych

Jeśli nadal czujemy niedosyt, opcjonalnie możemy przemieścić się na inne krańce miasta, aby odwiedzić jeszcze kościół Matki Boskiej Różańcowej z 1878 r. na Dajtkach lub kaplicę Matki Boskiej Szkaplerznej z 1883 r. na Jarotach wbudowaną we współczesny kościół Bogarodzicy Dziewicy Matki Kościoła.