Dobrze zachowany zespół młyna wodnego możemy obejrzeć w podolsztyńskiej gminie Purda. Do Pajtuńskiego Młyna dotrzemy zarówno lądem, jak i wodą – płynąc kajakiem rzeką Kośną.

Początki osady młyńskiej sięgają XV w. Powstała ona w pobliżu istniejącej od 1374 r. wsi Pajtuny, należącej do Kapituły Warmińskiej. Młyn przechodził różne koleje losu, miewał lata świetności i upadku. Spalony podczas wojny ze Szwedami w 1655 r., został odbudowany pięć lat później. Działał z powodzeniem przez kolejne wieki. W styczniu 1945 r., obsadzony przez załogę Wehrmachtu, stał się punktem zaciekłego oporu. Po wojnie przejęty przez państwo młyn był użytkowany przez SKR w Purdzie do połowy lat 80. XX w.

Od 2004 r. kolejni właściciele przywracają mu blask, urządzając tu klimatyczne gospodarstwo agroturystyczne, w którym hodowane są konie. Stało się ono m. in. planem filmowym serialu „Miłość nad rozlewiskiem”.

Zachowane zabudowania pochodzą z przełomu XIX i XX w. Nad samą rzeką stoi trzykondygnacyjny budynek młyna, wzniesiony w technologii muru pruskiego na podmurówce z kamienia polnego, z drewnianym poddaszem. Do zabytkowego zespołu należą też młynarzówka, stajnia i stodoła. Na posesji stoi też figura Chrystusa Sędziego z XVIII w. – najstarsza rzeźba z piaskowca na Warmii.