Wycieczka tematyczna „Śladami Stawki większej niż życie”
Opis
Jak twierdzą miłośnicy serialu „Stawka większa niż życie”, przez setki lat istnienia Olsztyna odwiedziły go tylko dwie sławne osobistości. Pierwszą był Mikołaj Kopernik, a drugą... kapitan Hans Kloss. Ten ostatni zawitał do miasta latem 1967 r. podczas kręcenia pięciu z 18 odcinków kultowego serialu. Wycieczka ma na celu poznanie miejsc, które zagrały w poszczególnych odcinkach.
Długość całkowita: 2600 m (plus dojazdy autobusem lub samochodem)
Czas trwania: około 90 min (plus czas zwiedzania)
Uczestnicy: osoby zainteresowane historią, filmem, architekturą, w różnym wieku
Etapy wycieczki
1. Most nad Wadągiem
dojazd 10 min
Aby dotrzeć do mostu nad rzeką Wadąg, musimy udać się na granicę Olsztyna.
Właśnie tutaj nagrano scenę, w której samochód nadradcy Gebhardta spada z wysokiego mostu do rzeki. Znalazła się ona w czołówce serialu, ale fabularnie pochodzi z odc. 7. „Podwójny nelson”, w którym stanowi finał pościgu kręconego na drodze do Szczytna w okolicy jeziora Skanda.
2. Zaułek „Stawki większej niż życie”
dojazd 53 min (plus czas oczekiwania)
400 m, 6 min
Wracając do miasta, wysiadamy na przystanku „Bydgoska” (po 37 min) i przesiadamy się na autobus linii 109, którym jedziemy do przystanku „Plac Roosevelta” (16 min).
Wracamy do skrzyżowania i skręcamy w lewo, by ul. Mochnackiego dojść do mostu św. Jana, który zagrał w odc. 17. „Spotkanie”. Rozciąga się z niego widok na Park Podzamcze (także pojawił się w „Podwójnym nelsonie”). Za mostem skręcamy w lewo w ul. Kołłątaja. Tą ulicą jadą czołgi w scenie ze „Spotkania”.
Skręcamy w prawo w pierwsze przejście między budynkami i dochodzimy do zaplecza Domu Rzemiosła. Na ścianie budynku, przy udziale reżysera Andrzeja Konica oraz aktorów Stanisława Mikulskiego (Klossa) i Emila Karewicza (Brunnera), w 2004 r. odsłonięto tabliczkę Zaułek „Stawki większej niż życie”. W odc. 17. „Spotkanie” właśnie tu polscy żołnierze chcą rozstrzelać Klossa.
3. Bischofsfelde, czyli Stary Ratusz
200 m, 3 min
Idąc dalej ul. Kołłątaja, dochodzimy do rynku, który wraz ze stojącym przy nim Starym Ratuszem grał miasteczko Bischofsfelde w „Spotkaniu”. Budynek stał się kwaterą gestapo, a w scenach widać też kamienice w południowej pierzei rynku.
Podążając ul. Stare Miasto stanowiącą przedłużenie Kołłątaja, pod nr 27 natkniemy się na Pierogarnię „Bruner”. Kojarząca się z serialową postacią nazwa zachęca do przerwy na przekąskę.
4. Tolberg, czyli zamek kapituły warmińskiej
200 m, 3 min
Podążamy ul. Stare Miasto i skręcamy w lewo. Po prawej widzimy ewangelicki kościół Najświętszego Zbawiciela i pomnik Mikołaja Kopernika w formie „ławeczki”. Po lewo mijamy wlot ul. Okopowej i wchodzimy na groblę wiodącą do zamku z XIV w.
Ta okolica w odc. 15. „Oblężenie” zagrała miasto Tolberg. W scenach widoczne są kamienica naprzeciwko kościoła, fragment ul. Okopowej, grobla i sam zamek odgrywający siedzibę sztabu obrony miasta.
5. Gmach dawnej rejencji
1200 m, 18 min
Wracamy do Starego Ratusza i skręcamy w prawo w ul. Prostą. Ta ulica i dwie kolejne stały się tłem dla scen „Wiem, kim jesteś”. Z ul. Prostej skręcamy w prawo w ul. Mieszka I, a potem idziemy jej przedłużeniem – ul. Bolesława Chrobrego. Dochodzimy do ul. Staszica. Po lewo widzimy gotycką bazylikę konkatedralną św. Jakuba. Skręcamy w prawo i dochodzimy do ul. Pieniężnego. Po jej przeciwnej stronie, w zakolu Łyny, do końca lat 70. XX w. działała nieistniejąca już gazownia. Zagrała ona fabrykę zbrojeniową w odc. 8. „Wielka wsypa”.
Kierujemy się w lewo i ul. Pieniężnego podążamy do ul. 22 Stycznia, w którą skręcamy w prawo. Dochodzimy do gmachu dawnej rejencji olsztyńskiej. Budynek i jego dziedziniec pojawiły się w „Podwójnym nelsonie”. Nagrano tu sceny pracy i aresztowania agentki angielskiego wywiadu.
6. Areszt śledczy i wpadka
200 m, 5 min
Odwracając się od frontu gmachu, po prawo widzimy mur aresztu śledczego. Na jego dziedzińcu kręcono scenę ucieczki głównego bohatera z więzienia w „Wiem, kim jesteś”. Gdy Kloss przedostawał się przez mur, w tle widać było dom towarowy „Dukat” wybudowany w 1965 r., co stanowiło realizatorską wpadkę. Z przystanku przy areszcie dojedziemy do Kortowa (linia 109, wysiadamy na przystanku „Uniwersytet – Stadion”).
7. Kortowo
dojazd: 12 min
400 m, 10 min
Zagłębiamy się w uliczki miasteczka uniwersyteckiego i dochodzimy do Jeziora Kortowskiego. Po lewo od plaży wypływa z niego rzeczka Kortówka. W pobliżu tego miejsca wybudowano pomost, który zagrał w „Spotkaniu”. Zatapiano tu skrzynie z archiwum Ośrodka Wschód. Nad jeziorem Kortowskim nagrywano również odcinek 15 „Oblężenie” z udziałem żołnierzy Olsztyńskiego Pułku Obrony Terytorialnej, a w lasach kortowskich odcinek 8 „Wielka wsypa”, gdzie partyzanci odbijali Józefa Filipiaka, łącznika Klossa z podziemiem działającego jako dentysta Jan Sokolnicki.
Dla prawdziwych fanów „Stawki”:
Aby skompletować listę miejsc, które wystąpiły w serialu, powinniśmy jeszcze dotrzeć do dwóch z nich. Pierwsze to lotnisko na Dajtkach grające w „Wielkiej wsypie” poligon, na którym inżynier Meier testuje nowy czołg. Drugim są okolice jeziora Skanda. Na biegnącej obok niego drodze rozegrał się w „Podwójnym nelsonie” pościg zakończony nad rzeką Wadąg.